164.BÔNG HOA NHỎ
Bông hoa nhỏ chẳng mùi hương, héo úa
Bị bỏ quên trong sách, tôi đang nhìn
Và thế rồi giữa lòng tôi ngập tràn
Một ước mơ xem chừng rất kỳ lạ.
Vào mùa xuân nào? Ở đâu hoa nở?
Nở có lâu không? Ai đã bẻ hoa
Rồi đặt vào đây để mà làm gì?
Bàn tay quen hay bàn tay xa lạ?
Để kỷ niệm cho cái lần gặp gỡ
Hay buổi chia ly bất hạnh gì chăng
Hay kỷ niệm lần đi dạo cô đơn
Dưới bóng rừng, trên cánh đồng lặng lẽ?
Giờ còn sống chăng những con người đó?
Thì lúc này họ đang ở nơi nao?
Hay họ cũng đã héo úa phai màu
Như bông hoa không hề quen biết nọ?
1828
Цветок
Цветок
засохший, безуханный,
Забытый в
книге вижу я;
И вот уже
мечтою странной
Душа
наполнилась моя:
Где цвел?
когда? какой весною?
И долго
ль цвел? и сорван кем,
Чужой,
знакомой ли рукою?
И положен
сюда зачем?
На память
нежного ль свиданья,
Или
разлуки роковой,
Иль
одинокого гулянья
В тиши
полей, в тени лесной?
И жив ли
тот, и та жива ли?
И нынче
где их уголок?
Или уже
они увяли,
Как сей
неведомый цветок?
1828
165.CÂY ANCHAR*
165.CÂY ANCHAR*
Giữa sa mạc khô cằn và vàng úa
Trên mặt đất bị đốt cháy, oi nồng
Anchar như người lính gác dữ dằn
Đứng đó – một mình ở trong hoàn vũ.
Thiên nhiên của đồng hoang khô khát đã
Sinh ra cây trong một bữa tam bành
Nhuốm màu xanh chết cho những lá cành
Và truyền thuốc độc cho từng bộ rễ.
Nhựa độc của cây thấm xuyên qua vỏ
Rồi vì nóng tan chảy vào giữa trưa
Sau đó ngưng kết vào buổi xế chiều
Đặc quánh và trong veo từng lớp nhựa.
Trên cây này chim chóc không bay tới
Hổ cũng chờn – chỉ gió xoáy màu đen
Đôi khi ghé đến cây chết vội vàng
Rồi bay xa, thì đã thành tàn lụi.
Và nếu như đám mây đen bay đến
Rảy nước mưa lên những chiếc lá dày
Sau đó thuốc độc từ những cành cây
Theo nước mưa chảy vào trong cát nóng.
Nhưng một người bằng ánh mắt quyền lực
Đã phái đến cây thuốc độc một người:
Và kẻ ra đi ngoan ngoãn vâng lời
Để sáng ra trở về cùng thuốc độc.
Người này mang về nhựa cây cái chết
Và một cành những chiếc lá héo hon
Và mồ hôi trên vầng trán đáng thương
Đã tuôn chảy thành những dòng lạnh ngắt.
Người mang về – kiệt sức và nằm xuống
Dưới cửa vòm lều nhỏ chốn cung đình
Kẻ nô lệ tội nghiệp chết dưới chân
Vị chúa tể bách chiến là bách thắng.
Rồi công tước dùng thuốc này để tẩm
Lên những mũi tên ngoan ngoãn vâng lời
Cùng với chúng, đem cái chết khắp nơi
Đến láng giềng, tới những miền xa thẳm.
1828
_____
*Cây thuốc độc (chú thích của Pushkin)
Анчар
В пустыне чахлой
и скупой,
На почве, зноем раскаленной,
Анчар, как грозный часовой,
Стоит — один во всей вселенной.
Природа жаждущих степей
Его в день гнева породила,
И зелень мертвую ветвей
И корни ядом напоила.
Яд каплет сквозь его кору,
К полудню растопясь от зною,
И застывает ввечеру
Густой прозрачною смолою.
К нему и птица не летит,
И тигр нейдет: лишь вихорь черный
На древо смерти набежит —
И мчится прочь, уже тлетворный.
И если туча оросит,
Блуждая, лист его дремучий,
С его ветвей, уж ядовит,
Стекает дождь в песок горючий.
Но человека человек
Послал к анчару властным взглядом,
И тот послушно в путь потек
И к утру возвратился с ядом.
Принес он смертную смолу
Да ветвь с увядшими листами,
И пот по бледному челу
Струился хладными ручьями;
Принес — и ослабел и лег
Под сводом шалаша на лыки,
И умер бедный раб у ног
Непобедимого владыки.
А царь тем ядом напитал
Свои послушливые стрелы
И с ними гибель разослал
К соседям в чуждые пределы.
На почве, зноем раскаленной,
Анчар, как грозный часовой,
Стоит — один во всей вселенной.
Природа жаждущих степей
Его в день гнева породила,
И зелень мертвую ветвей
И корни ядом напоила.
Яд каплет сквозь его кору,
К полудню растопясь от зною,
И застывает ввечеру
Густой прозрачною смолою.
К нему и птица не летит,
И тигр нейдет: лишь вихорь черный
На древо смерти набежит —
И мчится прочь, уже тлетворный.
И если туча оросит,
Блуждая, лист его дремучий,
С его ветвей, уж ядовит,
Стекает дождь в песок горючий.
Но человека человек
Послал к анчару властным взглядом,
И тот послушно в путь потек
И к утру возвратился с ядом.
Принес он смертную смолу
Да ветвь с увядшими листами,
И пот по бледному челу
Струился хладными ручьями;
Принес — и ослабел и лег
Под сводом шалаша на лыки,
И умер бедный раб у ног
Непобедимого владыки.
А царь тем ядом напитал
Свои послушливые стрелы
И с ними гибель разослал
К соседям в чуждые пределы.
<1828>
166.NGƯỜI ĐẸP ƠI EM ĐỪNG HÁT NỮA
Người đẹp ơi em đừng hát nữa
Bài hát buồn của xứ Gruzia
Nghe em hát lòng tôi lại nhớ
Cuộc đời xưa và bến bờ xa.
Những câu hát của em dữ dội
Gợi lòng tôi lại nhớ, thương ôi!
Đêm thảo nguyên, ánh trăng đồng nội
Người em xưa, hình bóng xa vời...
Cái hình bóng thân thương, khổ ải
Nhìn thấy em tôi ngỡ quên đi
Nhưng em hát - lại hình dung thấy
Trước mắt tôi hình ấy hiện về.
Người đẹp ơi em đừng hát nữa
Bài hát buồn của xứ Gruzia
Nghe em hát lòng tôi lại nhớ
Cuộc đời xưa và bến bờ xa.
1828
Bài hát buồn của xứ Gruzia
Nghe em hát lòng tôi lại nhớ
Cuộc đời xưa và bến bờ xa.
Những câu hát của em dữ dội
Gợi lòng tôi lại nhớ, thương ôi!
Đêm thảo nguyên, ánh trăng đồng nội
Người em xưa, hình bóng xa vời...
Cái hình bóng thân thương, khổ ải
Nhìn thấy em tôi ngỡ quên đi
Nhưng em hát - lại hình dung thấy
Trước mắt tôi hình ấy hiện về.
Người đẹp ơi em đừng hát nữa
Bài hát buồn của xứ Gruzia
Nghe em hát lòng tôi lại nhớ
Cuộc đời xưa và bến bờ xa.
1828
_____________________
*Puskin nhớ về Natalia Goncharova khi nghe người đẹp Anna Olenina hát bài dân ca Gruzia.
Не пой, красавица, при мне
Не пой, красавица, при мне
Не пой, красавица, при мне
Ты песен
Грузии печальной:
Напоминают
мне оне
Другую
жизнь и берег дальный.
Увы!
напоминают мне
Твои
жестокие напевы
И степь,
и ночь — и при луне
Черты
далекой, бедной девы!..
Я призрак
милый, роковой,
Тебя
увидев, забываю;
Но ты
поешь — и предо мной
Его я
вновь воображаю.
Не пой,
красавица, при мне
Ты песен
Грузии печальной:
Напоминают
мне оне
Другую
жизнь и берег дальный.
1828
167.RÚT TỪ ALBUM A. P. KERN
Nếu như trong đời sống trần gian
Có một linh hồn tuyệt mỹ
Thì em cũng giống nó
Anh có căn cứ để nói với em:
Không thể có!
1828
Из Альбома А. П. Керн
167.RÚT TỪ ALBUM A. P. KERN
Nếu như trong đời sống trần gian
Có một linh hồn tuyệt mỹ
Thì em cũng giống nó
Anh có căn cứ để nói với em:
Không thể có!
1828
Из Альбома А. П. Керн
Если в жизни поднебесной
Существует дух прелестный,
То тебе подобен он;
Я скажу тебе резон:
Невозможно!
1828
168.TRƯỚC SAO GIỜ VẬY
Tel j'étais autrefois et tel je suis encor*
Bây giờ tôi vẫn thế, như ngày trước
Cẩu thả, đa tình. Các bạn biết không
Nhìn sắc đẹp làm sao không cảm kích
Không âu lo, không hồi hộp âm thầm.
Tình đã bớt trong đời của tôi chăng?
Chim ưng trẻ đã không còn gắng sức
Trong vằng lưới gian dối của nữ thần
Một trăm lần không sửa điều hờn trách
Những thần tượng mới tôi vẫn cầu xin…
1828
_______
*Tel j'étais autrefois et tel je suis
encor (trước ra sao, bây giờ tôi vẫn thế) – thơ của Andre Marie de Chenier.
Каков я прежде был, таков и ныне я
Tel j'étais antrefois et tel je suis
encor.
Каков я прежде был, таков и ныне я:
Беспечный,
влюбчивый. Вы знаете, друзья,
Могу ль
на красоту взирать без умиленья,
Без
робкой нежности и тайного волненья.
Уж мало
ли любовь играла в жизни мной?
Уж мало
ль бился я, как ястреб молодой,
В
обманчивых сетях, раскинутых Кипридой:
А не
исправленный стократною обидой,
Я новым
идолам несу мои мольбы...
1828