Thơ Aleksandr Pushkin - Phần 4 (1817 - 1821)

42.GỬI AGAREVA, NGƯỜI ĐƯỢC TỔNG GIÁM MỤC TẶNG TRÁI CÂY

Tổng giám mục huyênh hoang, không xấu hổ
Gửi tặng cho em cây trái của mình
Muốn cam kết với ta, thì đã rõ
Rằng Ngài là thánh của những khu vườn.

Nữ thần của niềm vui, em biết cách
Dùng nụ cười chiến thắng kẻ già nua
Và làm cho Tổng giám mục điên rồ
Để trong Ngài sinh ra niềm mong ước.

Và khi ánh nhìn thần tiên Ngài gặp
Sẽ quên đi cây thập ác của mình
Và trở nên dịu dàng, Ngài sẽ hát
Những lời tạ ơn sắc đẹp thần tiên.

1817

К Огаревой, которой митрополит прислал плодов из своего сада

Митрополит, хвастун бесстыдный,

Тебе прислав своих плодов,

Хотел уверить нас, как видно,

Что сам он бог своих садов.

Возможно всё тебе — харита

Улыбкой дряхлость победит,

С ума сведет митрополита

И пыл желаний в нем родит.

И он, твой встретив взор волшебный,

Забудет о своем кресте

И нежно станет петь молебны

Твоей небесной красоте.

1817

43.TỰ TIN VÀO SỨC MÌNH

Tôi đây vẫn tự tin vào sức mình

Tôi thông minh giữa những người dại dột

Tôi coi mình là em của Kaverin

Là bạn cùng trường của Molostvov.

1817

_____________

*Pyotr Pavlovich Kaverin (1794 – 1855), và Pamfamir Khristoforovich Molostvov (1793 – 1828) là những người bạn của Puskin.

  

Я сам в себе уверен...

Я сам в себе уверен,

Я умник из глупцов,

Я маленький Каверин,

Лицейский Молоствов.

1817

44.THƠ CHO KARAMZIN

“Hãy nghe đây: tôi sẽ bắt đầu kể

Về Igor và người vợ của ông

Về Novgorod và Vương quốc Vàng

Mà có thể về Ivan Hung đế…”

–  Và, bà cụ, gợi ra câu chuyện suông!

Hãy viết cho xong “Ylya Hiệp sĩ”.

1817

На Карамзина

«Послушайте: я сказку вам начну
Про Игоря и про его жену,
Про Новгород и Царство Золотое,
А может быть про Грозного царя…»
— И, бабушка, затеяла пустое!
Докончи нам «Илью-богатыря».

1817

  

Những bài thơ viết chung

45.TÔI KHÔNG HỀ BIẾT VIẾT

Tôi không hề biết viết

(Tôi đã viết rất nhiều)

Lửa tình bạn cháy rực

Chung thủy với bạn bè

Tình bạn đang thay cho

Một tình yêu đã chết

Mong đời thay đổi tiếp

Trở lại với tình yêu.

1817

_________

*Bài thơ này có tám dòng được viết bởi 4 nhà thơ theo thứ tự sau: Konstantin Batyushkov (1787 – 1855); Aleksandr Puskin; Aleksey Плещеев (1778 – 1862) và Vasily Zhukovsky (1783 – 1852).

Коллективные стихотворения 1817 – 1825

Писать я не умею

Батюшков: Писать я не умею

(Я много уписал).

Пушкин: Я дружбой пламенею,

Я дружбе верен стал.

Плещеев: Мне дружба заменяет

Умершую любовь!

Жуковский: Пусть жизнь нам изменяет;

Что было — будет вновь.

1817

46.GỬI CÔNG TƯỚC P. A. VYAZEMSKY

Sao quên vinh quang đi

Anh đến Vác-sa-va?

Chẳng lẽ anh thay đổi

Với tình bạn, tình yêu

Vẻ hoạt bát lơ là?

Nhưng mà anh vẫn thế…

Dễ thương – như thường lệ

Vẫn sống trong lòng anh

Những gì của  ngày xanh

Mà chúng tôi quí giá…

1817

___________

**Bài thơ này có mười dòng được viết bởi 4 nhà thơ theo thứ tự sau: Konstantin Batyushkov (1787 – 1855); Aleksandr Puskin; Aleksey Плещеев (1778 – 1862) và Vasily Zhukovsky (1783 – 1852).

Кн. П. А. Вяземскому

Батюшков: Зачем, забывши славу,

Пускаешься в Варшаву?

Пушкин: Ужель ты изменил

Любви и дружбе нежной,

И резвости небрежной?

Плещеев: Но ты всё так же мил...

Жуковский: Всё мил — и неизменно

В душе твоей живет

Всё то, что в цвете лет

Столь было нам бесценно...

1817

  

47.THƠ VỀ NGÀY CƯỚI CỦA TƯỚNG N. M. SIPYAGIN

Trang phục hôn nhân cho chú rể được trao

Vòng nguyệt quế đeo vào cho chú rể

Nhưng thật khổ, vòng hoa này quá bé

Biết lấy chi che lại chỗ hói đầu.

1818

____________

*Bài thơ trào phúng này Puskin viết về ngày cưới của trung tướng, nhà văn quân đội Nikolay Sipyagin (1785 – 1828).

На женитьбу генерала Н. М. Сипягина

Убор супружеский пристало

Герою с лаврами носить,

Но по несчастью так их мало,

Что нечем даже плешь прикрыть.

1818

48.THƠ CHO KARAMZIN 

Tác phẩm “Lịch sử” có văn phong trang nhã

Chứng minh cho ta, chẳng thiên vị cho ai

Sự cần thiết của chính quyền chuyên chế

Và những vẻ đáng yêu của dùi cui.

1818

____________

* Nikolai Mikhailovich Karamzin (1766 – 1822) – nhà sử học, nhà thơ Nga, tác giả của tác phẩm “Lịch sử Nhà nước Nga” (История государства Российского, 1818).

На Карамзина (В его «Истории» изящность, простота...)

В его «Истории» изящность, простота
Доказывают нам, без всякого пристрастья,
Необходимость самовластья
И прелести кнута.
1818

49.NGỌT NGÀO SAO

Ngọt ngào sao!.. nhưng vô cùng nguy hiểm

Nghe theo em, nhìn ánh mắt thân thương!..

Liệu có quên được nụ cười, ánh nhìn

Và những lời thần tiên qua câu chuyện!

Cô tiên ơi, sao anh lại gặp em –

Nhận ra em và hạnh phúc đã nếm

Anh căm thù với hạnh phúc của anh.

1818

Как сладостно!.. но, боги, как опасно

Как сладостно!... но, боги, как опасно
Тебе внимать, твой видеть милый взор!...
Забуду ли улыбку, взор прекрасный
И огненный, [волшебный] разговор!
Волшебница, зачем тебя я видел —
[Узнав тебя], блаженство я познал —
И счастие моё возненавидел.

<декабрь 1818>

50.LỜI KHUYÊN CHÂN THÀNH

Nào chúng ta hãy vui và uống rượu

Hãy đùa chơi và tận hưởng cuộc đời

Mặc cho những kẻ mù quáng ngược xuôi

Ta đâu có điên cuồng làm theo họ.

Hãy cứ để cho tuổi xanh nhẹ dạ

Ta đem dìm trong rượu với niềm vui

Mặc cho niềm vui vẫn ưa đổi thay

Mỉm cười với ta, dù trong giấc ngủ.

Khi mà tuổi trẻ như làn khói nhẹ

Sẽ qua nhanh vui vẻ những ngày xanh

Thì khi về tuổi già ta lấy lại

Tất cả những gì mất ở ngày xanh.

1817 – 1820

______________

*Bài này Puskin dịch từ À mes amis của Évariste de Parny (1753 – 1814) – nhà thơ Pháp.

Добрый совет

Давайте пить и веселиться,
Давайте жизнию играть,
Пусть чернь слепая суетится,
Не нам безумной подражать.
Пусть наша ветреная младость
Потонет в неге и в вине,
Пусть изменяющая радость
Нам улыбнется хоть во сне.
Когда же юность легким дымом
Умчит веселья юных дней,
Тогда у старости отымем
Всё, что отымется у ней.

не ранее 1817 — апрель 1820

  

51.GỬI NIMFODORA SEMYONOVA*

Anh muốn làm người bảo trợ của em

Hoặc làm con chó của em trên giường

Hoặc được làm trung úy Barkov**

Khốn thay tên trung úy! Kẻ ác nhân!

1817-1820

_____________

*Nimfodora Semyonova (1787 – 1876) – nữ nghệ sĩ hát opera.

**Dmitry Nikolayevich Barkov (1796 – 1855) – trung úy, nhà phê bình sân khấu và người dịch lời một số vở opera.

Нимфодоре Семеновой

Желал бы быть твоим, Семёнова, покровом,
Или собачкою постельною твоей, —
Или поручиком Барковым, —
Ах, он поручик! ах, злодей!

1820

52.GỬI NADEZHDA

Hạnh phúc được dành thời gian cho em

Một, hai, ba giờ ở nơi cô tịch

Một giờ đầu dâng cho những ước mong

Hai giờ sau để dành cho khoái lạc.

1817-1820

Наденьке

С тобой приятно уделить

Часок, два, три уединенью:

Один желаньям посвятить,

А два последних наслажденью.

1817-1820

53.EM ĐI ĐẾN VỚI ANH

Em đi đến với anh

Khi đời đã lặng yên

Khi cái tốt nằm xuống

Và cái xấu đứng lên

1817-1820

Она тогда ко мне придет...

Она тогда ко мне придет,

Когда весь мир угомонится,

Когда всё доброе ложится

И всё недоброе встает.

1817-1820

  

54.THƠ ĐỀ VÀO CHÂN DUNG CHADAEV

Anh bằng ý chí cao cả của trời xanh

Sinh ra trong gông cùm phục phụ Nga hoàng

Ở La Mã là Brut, ở Athens là Perikles

Còn ở đây – là sĩ quan đội kỵ binh.

1817 – 1820

_______________

*Brutus (85 – 42 tr. CN) – nhà chính trị La Mã, nổi tiếng là người đứng đầu trong âm mưu ám sát Julius Caesar. Perikles (494 – 429 tr. CN) – vị tướng, nhà hùng biện, một trong những người sáng lập “nền dân chủ Athens”.

К портрету чадаева

Он вышней волею небес
Рожден в оковах службы царской;
Он в Риме был бы Брут, в Афинах Периклес,
А здесь он — офицер гусарской.

1817-1820

55.THƠ ĐỀ VÀO CHÂN DUNG MOLOSTVOV

Ông chỉ là vị quí tộc nhỏ của Nga

Ông không phải là người ngu mãi mãi

Ông là người Tác-ta, người Tác-ta

Còn người Nga thì không phải.

1817 – 1820

К портрету Молоствова

Не большой он русский барин.

Дураком он не был ввек,

Он татарин, он татарин,

А не русский человек.

1817-1820

  

56.GỬI

Hạnh phúc cho ai bên người tình hân hoan
Không chút rụt rè, ánh mắt sáng dõi nhìn
Những cử động thân thương, chuyện trò lơi lả
Và dấu vết của nụ cười không thể nào quên.

1818

К *** (Счастлив, кто близ тебя, любовник упоенный..)

Счастлив, кто близ тебя, любовник упоенный,
Без томной робости твой ловит светлый взор,
Движенья милые, игривый разговор
‎ И след улыбки незабвенной.

<март 1817 — ноябрь 1818>

  

57.SỰ HỒI SINH

 
Họa sĩ – man rợ bằng nét bút lạc loài
Đem bức tranh của thiên tài bôi bẩn
Và bức tranh bất hợp pháp của người
Trùm bức tranh kia một cách ngu xuẩn.

Nhưng màu sắc lạc loài theo ngày tháng
Thành từng lớp vảy tơi tả rơi ra
Sáng tạo của thiên tài trước mắt ta
Cùng vẻ đẹp ngày xưa dần tái hiện.

Cũng như vậy, dần mất bao nhầm lẫn
Từ tâm hồn mệt rời rã của tôi
Đang hiện ra trong đó những hình hài
Của buổi ban đầu biết bao trinh trắng.

1819

Возрождение

Художник-варвар кистью сонной
Картину гения чернит
И свой рисунок беззаконный
Над ней бессмысленно чертит.

Но краски чуждые, с летами,
Спадают ветхой чешуёй;
Созданье гения пред нами
Выходит с прежней красотой.

Так исчезают заблужденья
С измученной души моей,
И возникают в ней виденья
Первоначальных, чистых дней.

<1819?>

58.VÀO ALBUM SOSNITSKAYA

Em kết hợp vẻ lạnh lẽo con tim

Với cơn nóng diệu huyền trong đôi mắt.

Ai yêu em, thật vô cùng dại dột

Nhưng không yêu, dại dột gấp trăm lần.

1819

_________________

*Elena Yakovlevna Sosnitskaya (1800 – 1855) – nữ nghệ sĩ kịch và hát opera.

В альбом Сосницкой

Вы съединить могли с холодностью сердечной

Чудесный жар пленительных очей.

Кто любит вас, тот очень глуп, конечно;

Но кто не любит вас, тот во сто раз глупей.

1819

  

59.TIỆC VUI

Tôi yêu những buổi tiệc

Niềm Vui làm chủ tịch

Thần tượng là Tự Do

Bên bàn Nhà luật pháp

Suốt đêm những lời: Dzô!

Át lời ca tiếng hát

Chỗ khách rộng bao la

Chỗ chai tròn kín mít.

1819

Веселый пир

Я люблю вечерний пир,
Где веселье председатель,
А свобода, мой кумир,
За столом законодатель,
Где до утра слово пей!
Заглушает крики песен,
Где просторен круг гостей,
А кружок бутылок тесен.

1819

60.ĐỜI LÀ ẢO ẢNH THÔI

Đời là ảo ảnh thôi

Vô thường và vớ vẩn

Chỉ sắc đẹp, ly chén

Là niềm vui cuộc đời.

Tình yêu và rượu vang

Ta đều cần đến nó

Những thứ này không có

Ngồi ngáp hết đời mình.

Tôi thêm vào lười biếng

Cùng với những thứ này

Tình cùng với lười biếng

Ngồi rót rượu cho tôi.

1819

Всё призрак, суета...

Всё призрак, суета,

Всё дрянь и гадость;

Стакан и красота —

Вот жизни радость.

Любовь и вино

Нам нужны равно;

Без них человек

Зевал бы весь век.

К ним лень еще прибавлю,

Лень с ими заодно;

Любовь я с нею славлю,

Она мне льет вино.

1819


 61.BÀI THƠ GỬI TOLSTOY*

Nhà triết học trẻ tuổi, anh chạy trốn
Những tiệc tùng và khoái lạc của đời
Những trò chơi tuổi trẻ, anh im lặng
Nhìn bằng ánh mắt lạnh lẽo không thôi.

Đem những trò tiêu khiển của đời ta
Anh đổi lấy nỗi buồn, trò chán ngắt
Đem chén vàng khoái lạc của Orazio**
Anh đổi lấy ngọn đèn Epictetus.

Bạn tôi ơi, sẽ đến một thời gian
Anh sẽ cảm thấy u buồn hối tiếc
Cho sự quan tâm chân lý lạnh lùng
Và những suy tư hoài công vô ích.

Trời sinh ra cho người nơi trần thế
Lứa tuổi nào cũng có những niềm vui
Trên đầu bạc không còn ngân vang nữa
Những thú vui điên đảo của một thời.

Thời tuổi trẻ không còn quay lại nữa
Hãy gọi tên thú tiêu khiển ngọt ngào
Đó là cuộc tình, yêu trong vội vã
Và cơn say làm gan ruột nôn nao!

Chén khoái lạc nhớ lo mà tận hưởng
Vứt âu lo, sống hờ hững, vô tâm!
Biết lắng nghe từng khoảnh khắc cuộc sống
Và trẻ trung với tuổi trẻ của mình!
1819
____________
*Yakov Nikolayevich Tolstoy (1791 – 1867) – nhà phê bình sân khấu, thủ lĩnh Hội “Ngọn đèn xanh”.
**Quinto Orazio Flacco (tiếng Latin: Quintus Horatius Flaccus, 65 – 8 tr. CN) – nhà thơ “Thế kỷ vàng” của La Mã cổ đại. Epictetus (55 – 135)- nhà triết học Hy Lạp cổ đại theo trường phái Khắc kỷ (Stoisism).

Стансы Толстому

Философ ранний, ты бежишь
Пиров и наслаждений жизни,
На игры младости глядишь
С молчаньем хладным укоризны.

Ты милые забавы света
На грусть и скуку променял
И на лампаду Эпиктета
Златой Горациев фиал.

Поверь, мой друг, она придет,
Пора унылых сожалений,
Холодной истины забот
И бесполезных размышлений.

Зевес, балуя смертных чад,
Всем возрастам дает игрушки:
Над сединами не гремят
Безумства резвые гремушки.

Ах, младость не приходит вновь!
Зови же сладкое безделье
И легкокрылую любовь,
И легкокрылое похмелье!

До капли наслажденье пей,
Живи беспечен, равнодушен!
Мгновенью жизни будь послушен,
Будь молод в юности твоей!

1819

62.ÔNG GIÀ

Đã không còn say đắm một người tình
Một thuở làm cho thiên hạ đảo điên
Cả mùa xuân lẫn mùa hè cháy đỏ
Mãi mãi đi qua, dấu vết không còn.

Hỡi thần tình yêu của tuổi thanh xuân!
Ta xưa là kẻ phụng sự trung thành
Ôi, giá mà được sinh ra lần nữa
Chắc gì lại đi phụng sự cho thần!

1814/15-1819

_____________

*Bản dịch bài De soi-même của Clément Marot (1496 – 1544) – nhà thơ Pháp.

Variant:

Đã không còn là người tình say đắm

Kẻ ngạc nhiên trước ánh sáng ngày nào

Mùa hạ, mùa xuân của tôi đỏ thắm

Đã qua đi muôn thuở, vết còn đâu.

Thần tình yêu, thần của tuổi thanh xuân

Tôi từng phụng sự Ngài rất chung thủy

Ái chà, giá được đầu thai lần nữa

Thì chắc gì còn phụng sự Ngài chăng!

Старик

Уж я не тот любовник страстный,

Кому дивился прежде свет:

Моя весна и лето красно

Навек прошли, пропал и след.

Амур, бог возраста младого!

Я твой служитель верный был;

Ах, если б мог родиться снова,

Уж так ли б я тебе служил!

1814/15-1819

   

63.TÌNH YÊU CAO THƯỢNG

Lida thân yêu ạ, anh vẫn biết

Em đang trầm tư mặc tưởng về ai

Em dâng thời gian nhàn rỗi cho người

Và anh biết vì ai em lén lút

Giấu những cô bạn gái hay ngờ vực

Và em sợ kẻ tinh nghịch dễ thương

Kẻ quyến rũ có đôi cánh nhẹ nhàng

Bằng vẻ tự cao của mình lạnh ngắt

Em không chịu thần hôn nhân Hymen.
Em đang yêu đắm say vị thần khác

Và em nghe theo số phận của mình

Niềm hân hoan dịu dàng đến với em

Chúng tìm đi theo con đường sa mạc.

Anh hiểu trong ánh nhìn không ấm áp

Anh hiểu ra qua đôi mắt khép hờ

Và đôi má của em rất tái nhợt

Vẻ bơ phờ uể oải của dáng đi…

Thần tình yêu của em chưa dâng hết

Cho những người ái mộ đủ niềm vui.

Sự khiêm tốn trẻ trung còn thấy tiếc

Cho phần thưởng kia huyền bí của người.

Thần yêu giấc mơ tưởng tượng mà thôi

Và chịu đựng ổ khóa ngoài cánh cổng

Người bạn thẹn thùng của niềm sung sướng

Em của tình yêu nhưng lại cô đơn.

Và trong những đêm mất ngủ u buồn

Em mệt lử trong những đêm như thế

Thần bằng sức mạnh của mình huyền bí

Hồi sinh giấc mơ mộng mị của em

Thần thổn thức cùng Lida tội nghiệp

Thần bằng bàn tay êm dịu của mình

Xua giấc mơ từ nữ thần Cipris**

Và ngọt ngào sự tĩnh lặng của em.

Trong sự say mê biết mấy cô đơn

Em suy nghĩ lừa dối tình lần nữa.

Thật uổng phí! – trong tận cùng thích thú

Em lại buồn, mệt lử nữa sao em.

Thần tình yêu chẳng lẽ không nhìn ngó

Vào chốn nương nhờ tăm tối của em

Vẻ đẹp rồi như hoa kia héo úa

Những phút giây thời tuổi trẻ qua nhanh.

Có lẽ nào anh năn nỉ hoài công?

Em hãy quên những ước mơ tội lỗi

Em sẽ không đẹp như vầy mãi mãi

Mà đẹp xinh đâu phải để cho mình.

1819

_______________

* Cipris-Aphrodite – nữ thần Tình yêu.

Платоническая любовь

Я знаю, Лидинька, мой друг,
Кому в задумивости сладкой
Ты посвящаешь свой досуг,
Кому ты жертвуешь украдкой
От подозрительных подруг.
Тебя страшит проказник милый,
Очарователь легкокрылый,
И хладной важностью своей
Тебе несносен Гименей.
Ты молишься другому богу,
Своей покорствуя судьбе;
Восторги нежные к тебе
Нашли пустынную дорогу.
Я понял слабый жар очей,
Я понял взор полузакрытый,
И побледневшие ланиты,
И томность поступи твоей...
Твой бог не полною отрадой
Своих поклонников дарит.
Его таинственной наградой
Младая скромность дорожит.
Он любит сны воображенья,
Он терпит на дверях замок,
Он друг стыдливый наслажденья,
Он брат любви, но одинок.
Когда бессонницей унылой
Во тьме ночной томишься ты,
Он оживляет тайной силой
Твои неясные мечты,
Вздыхает нежно с бедной Лидой
И гонит тихою рукой
И сны, внушенные Кипридой,
И сладкий, девственный покой.
В уединенном упоенье
Ты мыслишь обмануть любовь.
Напрасно! — в самом наслажденье
Тоскуешь и томишься вновь.

   Амур ужели не заглянет
В неосвященный твой приют?
Твоя краса, как роза, вянет;
Минуты юности бегут.
Ужель мольба моя напрасна?
Забудь преступные мечты,
Не вечно будешь ты прекрасна,
Не для себя прекрасна ты.

1819

64.THƠ MADRIGAL

Các người không còn cháy lên bằng tình yêu

Hãy nhìn sang cô nàng để mà nhận biết.

Các người đã để cho tim mình lạnh ngắt

Hãy nhìn sang nàng để mà lần nữa lại yêu.

1819

Мадригал М...ой

О вы, которые любовью не горели,

Взгляните на нее — узнаете любовь.

О вы, которые уж сердцем охладели,

Взгляните на нее: полюбите вы вновь.

1819

65.NGÀY 27 THÁNG 5 NĂM 1819

Buổi tiệc vui trong cuộc đời chúng mình

Ta nhớ mãi, hỡi bạn bè thân thiết

Rượu sâm banh đổ vào chén thủy tinh

Dòng suối lạnh ngời lên và sủi bọt

Ta uống rượu – Vệ Nữ cùng chúng mình

Nàng ngồi đó, má ửng hồng bên bàn

Khi nào đó lại cùng nhau tụ họp

Cùng đàn bà, ống hút và rượu vang?

_____________

*Olsufiev Shcherbinin kể rằng: “Pushkin trong bữa tối ở nhà tôi ở St. Petersburg; rượu sâm banh ướp lạnh trước đó cả một ngày, tình cờ người đẹp của tôi đi ngang qua, mọi người đều gọi tên nàng rất vui vẻ. Puskin đã viết bài thơ này hôm ấy”.

27 мая 1819

Веселый вечер в жизни нашей

Запомним, юные друзья;

Шампанского в стеклянной чаше

Шипела хладная струя.

Мы пили - и Венера с нами

Сидела прея за столом.

Когда ж вновь сядем в четвером

С блядьми, вином и чубуками?

66.THƠ VỀ STURDZA

Làm tay sai cho ông quan to nhất

Anh hãy cám ơn số phận của mình:

Xứng vòng nguyệt quế của Herostratus

Và cái chết của Kotzebue xứng với anh.

1819

______________

*Bài thơ này về Aleksandr Sturdza (1791 – 1854) – nhà ngoại giao, nhà văn Nga; ông quan to nhất là Hoàng đế Aleksadr I; Herostratus là kẻ đã đốt đền thờ nữ thần Artemis (Diana) ở Ephesus năm 356 tr. CN để mong tên tuổi của mình sẽ trở thành bất tử; August Kotzebue (1761 -1819) – nhà văn Đức làm gián điệp cho chính phủ Nga bị một sinh viên người Đức đâm chết.

На стурдзу

Холоп венчанного солдата,

Благодари свою судьбу:

Ты стоишь лавров Герострата

И смерти немца Коцебу.

1819

  

67.LAIS, TA YÊU ÁNH MẮT EM

Lais, ta yêu ánh mắt tự do can đảm của em

Yêu cơn nóng tưng bừng, khát khao mở rộng

Ta yêu những nụ hôn liên tục không ngừng

Và yêu những câu chuyện của em đầy mê đắm

Yêu bờ môi nóng bỏng, những thách đố lặng câm

Yêu những thích thú qua nhanh và sống động.

1819

_____________

*Lais – là tên cô gái Hy Lạp xinh đẹp thời cổ đại (thế ký IV tr. CN, còn người con gái nào được Puskin ví với người đẹp này thì không được xác định.

Лаиса, я люблю твой смелый, вольный взор

Лаиса, я люблю твой смелый, вольный взор,

Неутолимый жар, открытые желанья,

И непрерывные лобзанья,

И страсти полный разговор.

Люблю горящих уст я вызовы немые,

Восторги быстрые, живые.

1819

 68.PHÍA SAU THUNG LŨNG

Ngồi ở phía sau một thung lũng gần

Nơi có tiếng suối tưng bừng vui vẻ

Chàng Edvin chia tay với người tình

Tôi nghe nụ hôn cuối cùng của họ.

Trăng hiện ra – Alina ngồi đó

Bộ ngực kia đang thở rất nặng nề

Đến bình minh – Alina nhìn xa

Qua hơi nước vào con đường vắng vẻ.

Bên dòng suối, đứng sau cây liễu nhỏ

Chàng chăn cừu hàng xóm nhìn thấy nàng

Nghe dòng suối vang lên tiếng buồn thương

Chàng xua đàn cừu giữa trưa oi ả.

Năm tháng trôi đi – cuộc đời quá nửa

Tôi thấy Edvin từ chốn xa xăm

Chàng bước đi buồn bã đến khu rừng

Nơi dòng suối vẫn tưng bừng vui vẻ.

Edvin nhìn – nơi ngày xưa từ giã

Với người yêu, giờ có một thầy tu

Cây thập ác đặt trên một nấm mồ

Trên thập ác – vòng hoa hồng héo úa.

Lòng đau nhói, bỗng nhiên chàng thấy sợ

Ai trốn đây? – chàng đọc thấy những dòng –

Chàng cúi đầu… ngã xuống chân tu sĩ

Và tôi nghe ra tiếng nấc cuối cùng.

1819

Там у леска, за ближнею долиной

Там у леска, за ближнею долиной,

Где весело теченье светлых струй,

Младой Эдвин прощался там с Алиной;

Я слышал их последний поцелуй.

Взошла луна — Алина там сидела,

И тягостно ее дышала грудь.

Взошла заря — Алина все глядела

Сквозь белый пар на опустелый путь.

Там у ручья, под ивою прощальной,

Соседних сёл пастух ее видал,

Когда к ручью волынкою печальной

В полдневный жар он стадо созывал.

Прошли года — другой уж в половине;

И вижу я — вдали Эдвин идет.

Он шел, грустя, к дубраве по долине,

Где весело теченье светлых вод.

Глядит Эдвин — под ивою, где с милой

Прощался он, стоит святой чернец.

Поставлен крест над новою могилой,

И на кресте завялых роз венец.

И в нем душа стеснилась вдруг от страха.

Кто здесь сокрыт? — читает надпись он. —

Главой поник... упал к ногам монаха,

И слышал я его последний стон...

1819

  

69.SẦU CA

Giờ một điều hồi tưởng lại cháy lên

Với một nỗi buồn và niềm kính trọng

Ôm lấy bức tượng bằng đá hoa cương

Tượng đài về trận Cahul kiêu hãnh.

Chẳng phải là chiến công của người Nga

Chẳng vinh quang, quà của Ekaterina

Chẳng người khổng lồ miền sông Đa nuýp

Làm tim tôi đang cháy lên bây giờ… 

1819

___________________

*Cahul – thành phố ở Moldova; Ekaterina (tức Catherine Đại đế); tượng đài về trận Cahul trong công viên Tsarskoe Selo để tưởng nhớ chiến thắng của quân đội Nga tại Cahul; người khổng lồ miền sông Đa nuýp – tức tướng Pyotr Aleksandrovich Rumyantsov trong chiến tranh Nga – Thổ (1768 – 1774).

Элегия

Воспоминаньем упоенный,

С благоговеньем и тоской

Объемлю грозный мрамор твой,

Кагула памятник надменный.

Не смелый подвиг россиян,

Не слава, дар Екатерине,

Не задунайский великан

Меня воспламеняют ныне...

1819

70.THƠ VỀ BÁ TƯỚC F. I. TOLSTOY

Trong cuộc đời tăm tối và đáng khinh

Ông rất lâu đã đắm chìm trong đó

Rất lâu mọi hướng của bầu hoàn vũ

Cảm thấy nhục vì đồi trụy của ông.

Nhưng bây giờ ông đang sửa dần dần

Ông đang chuộc lại những gì xấu hổ

Và chỉ bây giờ ông ta – lạy Chúa –

Vừa trở thành một tên trộm bài xong.

1820

_______________

*Bài thơ này về Bá tước Fyodor Ivanovich Tolstoy (1782 – 1846) – là người nổi tiếng về đấu súng và bài bạc.

Эпиграмма на гр. Ф. И. Толстого

В жизни мрачной и презренной

Был он долго погружен,

Долго все концы вселенной

Осквернял развратом он.

Но, исправясь понемногу,

Он загладил свой позор,

И теперь он — слава богу —

Только что картежный вор.

1820

  

71.VỀ LẠI THÁNG NGÀY XANH

Tôi chẳng tiếc những mùa xuân tuổi trẻ
Trôi đi trong những giấc mộng tình buồn
Tôi chẳng tiếc về những đêm huyền bí
Trong hoan ca những khoái lạc như tuôn.

Tôi chẳng tiếc những bạn bè nông nổi
Những cuộc vui suốt sáng, những trận cười
Tôi chẳng tiếc những người ưa thay đổi
Giờ trầm tư xa lánh những trò vui.

Nhưng đâu rồi những phút giây âu yếm
Những hy vọng trẻ trung, những yên lặng chân thành?
Đâu lòng nhiệt tình đâu nguồn xúc cảm?..
Hãy cho tôi về lại tháng ngày xanh!
1820

Мне вас не жаль, года весны моей

Мне вас не жаль, года весны моей,
Протекшие в мечтах любви напрасной,
Мне вас не жаль, о таинства ночей,
Воспетые цевницей сладострастной,

Мне вас не жаль, неверные друзья,
Венки пиров и чаши круговые —
Мне вас не жаль, изменницы младые,—
Задумчивый, забав чуждаюсь я.

Но где же вы, минуты умиленья,
Младых надежд, сердечной тишины?
Где прежний жар и слёзы вдохновенья?
Придите вновь, года моей весны!

1820

  

72.TÔI QUEN TRẬN MẠC

Tôi quen trận mạc – yêu tiếng khua gươm kiếm
Tự ngày thơ ngưỡng mộ sự vinh quang
Yêu những trò máu lửa của chiến tranh
Ý nghĩ chết chóc – lòng tôi yêu mến.

Tuổi thanh xuân làm người lính trung thành
Của tự do, anh chưa hay cái chết
Thì anh chưa hưởng niềm vui tột bậc
Chưa xứng nụ hôn của vợ đâu anh.

1820

Мне бой знаком — люблю я звук мечей

Мне бой знаком — люблю я звук мечей;
От первых лет поклонник бранной славы,
Люблю войны кровавые забавы,
И смерти мысль мила душе моей.
Во цвете лет свободы верный воин,
Перед собой кто смерти не видал,
Тот полного веселья не вкушал
И милых жен лобзаний не достоин.

Апрель 1820

  

73.VỀ BẢN THÂN

Tôi mong sẽ trở thành nhà thơ lớn

Và tôi yêu danh dự của nước Nga

Hứa nhiều, nhưng làm sao thực hiện?

Điều này chỉ trời biết thôi à!

1817-1820

Про себя

Великим быть желаю,

Люблю России честь,

Я много обещаю —

Исполню ли? Бог весть!

1817-1820

74.THƠ VỀ K. DEMBROVSKY

Khi tôi nhìn vào gương

Ngỡ mình là Ê-dốp

Nhưng Dembrovsky ghé mặt

Bỗng thành một cái mông.

1820

__________

*Kondraty Dembrovsky là một vũ công ba lê đã viết một bài thơ trào phúng về Puskin chê gương mặt của ông xấu xí. Puskin đã đáp lại bằng bài thơ này. Ê-dốp (Aesop – 620 -564 tr. CN) là nhà văn Hy Lạp viết truyện ngụ ngôn hay nổi tiếng.

На К. Дембровского

Когда смотрюсь я в зеркала,

То вижу, кажется, Эзопа,

Но стань Дембровский у стекла,

Так вдруг покажется там жопа.

1820

  

75.ELLEPHERYA, KHI ANH ĐỨNG TRƯỚC EM

Ellepherya, khi anh đứng trước em

Thì biết bao vẻ đẹp khác mờ dần

Cháy lên bằng em, của em muôn thuở

Anh là của em mãi mãi, muôn năm!

Tiếng động của đời làm em sợ hãi

Ánh sáng hoàng cung khó chịu vô cùng

Anh yêu trí tuệ nhiệt thành của em

Giọng của em con tim này dễ hiểu.

Về phương nam trong bóng tối thanh bình

Ellepherya, hãy về sống cùng anh

Chứ ở nơi nước Nga này lạnh lẽo

Hại vô cùng cho sắc đẹp của em.

1821

_____________

*Qua bài thơ hướng tới một người phụ nữ Puskin muốn ca ngợi tự do: Ellepherya – là tên người phụ nữ Hy Lạp, cũng có nghĩa là tự do.

Эллеферия, пред тобой

Эллеферия, пред тобой

3атмились прелести другие,

Горю тобой, я вечно твой.

Я твой на век, Эллеферия!

Тебя пугает света шум,

Придворный блеск ... неприятен;

Люблю твой пылкий, правый ум,

И сердцу голос твой понятен.

На юге, в мирной темноте

Живи со мной, Эллеферия,

Твоей . . . . . . . . . . красоте

Вредна холодная Россия.

1821

76.ƯỚC ĐOÁN CỦA ANH CHỈ LÀ NHẢM NHÍ

Ước đoán của anh chỉ là nhảm nhí:

Anh đã làm gì hiểu hết thơ tôi.

Tôi biết rằng anh thành kẻ trộm bài

Nhưng chẳng lẽ rượu cũng quên luôn hả?

1821 – 1827

Твои догадки — сущий вздор

Твои догадки — сущий вздор:

Моих стихов ты не проникнул.

Я знаю, ты картёжный вор,

Но от вина ужель отвыкнул?

1821 – 1827

  

77.CHỮA BỆNH ĐI – HOẶC SẼ THÀNH PANGLOSS

Chữa bệnh đi – hoặc sẽ thành Pangloss

Anh là nạn nhân của cái đẹp chết người –

Còn cái mũi thì biết làm sao được

Anh sẽ thành người không có mũi mà thôi.

1821

_____________

*Pangloss – nhân vật luôn lạc quan trong truyện Candide của Voltaire.

Лечись — иль быть тебе Панглосом

Лечись — иль быть тебе Панглосом,

Ты жертва вредной красоты —

И то-то, братец, будешь с носом,

Когда без носа будешь ты.

1821

78.NGƯỜI ĐẸP TRƯỚC GƯƠNG

Hãy nhìn người đẹp khi nàng đứng trước gương
Kết những bông hoa lên vầng trán của mình
Vê mớ tóc xoăn – gương chân thành thể hiện
Ánh mắt, nụ cười, niềm kiêu hãnh trong gương.

1821

Красавица перед зеркалом

Красавица перед зеркалом

Взгляни на милую, когда свое чело

Она пред зеркалом цветами окружает,

Играет локоном, и верное стекло

Улыбку, хитрый взор и гордость отражает.

1821

  

79.GIÊ-SU HỒI SINH

Giê-su hồi sinh, Rebecca của tôi

Ngày hôm nay tâm hồn rộng mở

Theo luật của Con người - Chúa

Tôi hôn em, thiên thần của tôi.

Còn ngày mai, theo lòng tin Mô-sê

Thì tôi sẽ hôn em chẳng rụt rè

Em hãy sẵn sàng em nhé

Và thậm chí là tôi sẽ trao cho

Điều để phân biệt người Do Thái

Với người theo đạo Chính thống kia.

1821

Христос воскрес

Христос воскрес, моя Ревекка!

Сегодня следуя душой

Закону бога-человека,

С тобой целуюсь, ангел мой.

А завтра к вере Моисея

За поцелуй я не робея

Готов, еврейка, приступить —

И даже то тебе вручить,

Чем можно верного еврея

От православных отличить.

1821

80.CÔNG TƯỚC G

Công tước G – với tôi không hề quen

Tôi chưa thấy ai lại có nhiều pha trộn:

Như trong người ông: kiêu căng và đểu cáng

Nhưng đểu cáng vẫn nhiều hơn kiêu căng.

Trong trận – kẻ hèn nhát, trong quán – kẻ kéo thuyền

Đê tiện trước mặt tiền, trong phòng khách ngớ ngẩn.

1821

_______________

*Đối tượng của bài thơ này không được xác định.

Князь Г. — со мною не знаком

Князь Г.— со мною не знаком.

Я не видал такой негодной смеси;

Составлен он из подлости и спеси,

Но подлости побольше спеси в нем.

В сраженье трус, в трактире он бурлак,

В передней он подлец, в гостиной он дурак.

1821


81.GỬI NGƯỜI BẠN*

Đừng giả vờ, anh bạn tôi mến thương
Tình địch của tôi lưng dài vai rộng
Lời của thơ ca bạn đâu có ngán
Hay những lời ai oán khúc bi thương.
Hãy đưa tay cho tôi: bạn đừng ghen
Tôi là kẻ lười biếng và nông cạn
Người đẹp của bạn có dại đâu mà
Tôi thấy tất cả và không hề giận:
Nàng chính là người đẹp Laura
Còn tôi đâu phải Petrarca hả bạn.
1821
______________

*Bài thơ về người bạn Nikolai Stepanovich Alekseyev của Pushkin. Nikolai đang tán tỉnh người đẹp M. E. Eikhfeld, người mà Pushkin cũng yêu mến và đã viết một số bài thơ về nàng. Laura là người yêu dấu của nhà thơ Ý Francesco Petrarca (1304 – 1374) – cặp tình nhân nổi tiếng trong văn chương thế giới.

Приятелю

Не притворяйся, милый друг,
Соперник мой широкоплечий!
Тебе не страшен лиры звук,
Ни элегические речи.
Дай руку мне: ты не ревнив,
Я слишком ветрен и лнив,
Твоя красавица не дура;
Я виже все и не сержусь:
Она прелестная Лаура,
Да я в Петрарки не гожусь.

1821