Thơ Puskin - P. 15

104.ANH BẠN FITA

Anh bạn Fita là Kyteikin mặc quân phục

Lẩm bẩm cho ta bài thánh vịnh kéo dài

Nhà thơ Fita, anh không thể chống tay!

Chú Fita, chú trong các nhà thơ là xếp chót.

1825

_____________

*Đây là bài thơ mà Puskin nhại lại bài thánh vịnh của nhà thơ Fyodor Nikolaevich Glinka (1786 – 1880) in trong các tạp chí. Fita – là cách viết theo lối cũ của tên Fyodor; Kyteikin – là tên một nhân vật trong một vở kịch của Denis Ivanovich Fonvizin (1745 – 1792); mặc quân phục (tức ngù vai - в эполетах trong nguyên bản) – Glinka là Đại tá quân đội; Chống tay (Ферто̀м trong nguyên bản) – chỉ cách đứng tay chống nạnh; xếp chót (Ижица - Ѷ trong nguyên bản) – đây là chữ cái cuối cùng của bảng alphabê Nga cũ.

Наш друг Фита, Кутейкин в эполетах

Наш друг Фита, Кутейкин в эполетах,

Бормочет нам растянутый псалом:

Поэт Фита, не становись Ферто̀м!

Дьячок Фита, ты Ижица в поэтах!

1825

105.GỬI NHỮNG NGƯỜI BẠN*

Kẻ thù của tôi, hiện tôi chưa nói một lời

Có vẻ dường như cơn giận nhanh biến mất

Nhưng không để các người khỏi tầm nhìn của tôi

Một khi nào đó tôi sẽ chọn một ai đó khác

Người chẳng thể nào chạy khỏi móng vuốt này

Như con chim ưng bất ngờ không thương xót

Đang lượn vòng vèo bay giữa trời mây

Và canh chừng cho ngỗng với gà tây.

1825

_____________

*Những người bạn ở đây Puskin dùng theo nghĩa là những kẻ thù chính trị của ông.

Враги мои, покамест я ни слова

Враги мои, покамест я ни слова...

И, кажется, мой быстрый гнев угас;

Но из виду не выпускаю вас

И выберу когда-нибудь любого:

Не избежит пронзительных когтей,

Как налечу нежданный, беспощадный.

Так в облаках кружится ястреб жадный

И сторожит индеек и гусей.

1825

  

106.THƠ VỀ ALESANDR I

Ông được dạy dỗ lớn lên sau tiếng trống rền

Sa Hoàng của ta từng là một Đai úy hiên ngang:

Trong trận Tam Hoàng ông đã từng bỏ chạy

Còn trong năm 1812 ông đã rùng mình

Chỉ được một điều là thói thích duyệt binh

Nhưng thói này bây giờ ông chán ngấy

Giờ ông chỉ như một công chức quèn

Trong phần việc bang giao cùng thế giới.

1825

___________

*Bài thơ về Hoàng đế Aleksandr I (1777 – 1825). Lớn lên sau tiếng trống rền – thời trẻ Aleksandr I sống trong vùng có các đội vệ binh tập duyệt; Giờ ông chỉ như một công chức quèn (Коллежский асессор trong nguyên bản) – chỉ sự thật bại về đối ngoại trong Hội nghị các quốc gia châu Âu ở Saint Petersburg tháng 2 năm 1825, nơi mà ông là vị Quốc vương duy nhất; Trận Tam Hoàng – tức Trận Austerlitz (phát âm tiếng Việt: Ao-xtéc-lích).

На Александра I

Воспитанный под барабаном,

Наш царь лихим был капитаном:

Под Австерлицем он бежал,

В двенадцатом году дрожал,

Зато был фрунтовой профессор!

Но фрунт герою надоел —

Теперь коллежский он асессор

По части иностранных дел!

1825

107.CHUYỂN ĐỘNG

Không có chuyển động, một người khôn ngoan nói

Người kia lặng lẽ đi trước mặt người khôn

Anh ta không thể phản đối mạnh hơn

Tất cả đều khen câu trả lời khó hiểu.

Nhưng những quí ông trước trường hợp nọ

Đưa ra cho tôi một ví dụ thế này:

Rằng mặt trời vẫn chuyển động hàng ngày

Tuy nhiên, Galileo bướng bỉnh kia có lý.

1825

Движение

Движенья нет, сказал мудрец брадатый.

Другой смолчал и стал пред ним ходить.

Сильнее бы не мог он возразить;

Хвалили все ответ замысловатый.

Но, господа, забавный случай сей

Другой пример на память мне приводит:

Ведь каждый день пред нами солнце ходит,

Однако ж прав упрямый Галилей.

1825

108.CÓ CHUYỆN GÌ VẬY HẢ

Có chuyện gì vậy hả, người anh em?

Mà bạn tái nhợt như người phạm thượng

Những sợi tóc tươi tốt mọc như rừng!

Có phải tại vì cô gái trẻ trung

Bên bờ giậu nhà mình bắt được bạn

Và coi bạn như một tên kẻ trộm

Liền vội vàng vác dao đuổi sau lưng?

Hay tại vì ma ám bạn cuống cuồng

Hay tại vì những lỗi lầm rất nặng

Bạn bị hành hạ bởi nguồn xúc cảm

Rất lạ lùng nên bạn làm thơ chăng?

1825

Variant:

Người anh em, nói xem tại vì sao?

Mà tội nghiệp như một người phạm thánh

Những sợi tóc như ngọn đồi dựng đứng!

Hay là anh với cô gái trẻ nào

Rồi bị người ta bắt ngay hàng rào

Người ta coi anh như là tên trộm

Anh chạy đi người ta đuổi theo sau?

Hay bối rối vì bóng ma thơ thẩn

Hay tại vì những lỗi lầm rất nặng

Rồi khổ đau vì xúc cảm hoang vu

Nên người anh em vội đi làm thơ?

1825

Что с тобой, скажи мне, братец?

Что с тобой, скажи мне, братец.

Бледен ты, как святотатец,

Волоса стоят горой!

Или с девой молодой

Пойман был ты у забора,

И, приняв тебя за вора,

Сторож гнался за тобой,

Иль смущен ты привиденьем,

Иль за тяжкие грехи,

Мучась диким вдохновеньем,

Сочиняешь ты стихи?

1825